Neurotoksyna botulinowa jest naturalnie wytwarzana przez bakterie Clostridium botulinum. Początki jej zastosowania sięgają lat 80-tych XX wieku. Wieloletnie doświadczenie oraz liczne badania kliniczne potwierdzają jej bezpieczeństwo oraz skuteczność w leczeniu zmarszczek mimicznych. Mechanizm działania botoksu opiera się osłabieniu działania mięśni twarzy poprzez zahamowanie uwalniania acetylocholiny do szczeliny synaptycznej. Pierwsze efekty można już obserwować w ciągu 48 godzin od podania. Wiązanie neurotoksyny botulinowej z neuronami jest nieodwracalne, natomiast osłabienie siły działania mięśni to efekt tymczasowy, co jest związane z tworzeniem się nowych połączeń nerwowych. Czas odbudowy funkcji skurczowej mięśni następuje stopniowo w ciągu 4-6 miesięcy i jest uzależniony od dawki, techniki iniekcji, obszaru poddanego leczeniu oraz indywidualnych predyspozycji pacjenta: wieku, płci, pochodzenia etnicznego, stylu życia i aktywności fizycznej.
Na rynku dostępne jest kilka rodzajów neurotoksyny botulinowej, które różnią się stopniem oczyszczenia oraz przygotowaniem do zastosowania klinicznego co wpływa na różnice w skuteczności i czasie działania.
Botox®/Vistabel® - OnabotulinumtoxinA
Bocouture®/Xeomin® - IncobotulinumtoxinA
Dysport®/Azzalure® - AbobotulinumtoxinA
Wskazaniem do zastosowania toksyny botulinowej są zmarszczki dynamiczne: pionowe bruzdy między brwiami określane popularnie jako „lwia zmarszczka”, linie poprzeczne czoła oraz zmarszczki okolicy oka tzw. kurze łapki. Niestety w przypadku zmarszczek o charakterze statycznym lub głębokich, utrwalonych bruzd iniekcja botoksu może nie przynieść oczekiwanego efektu. W tej sytuacji złotym standardem jest połączenie zabiegu podania toksyny botulinowej oraz kwasu hialuronowego w odstępie czasowym wynoszącym 4 tygodnie.
Do przeciwskazań zastosowania neurotoksyny botulinowej należą:
- tendencja do keloidów,
- dermatozy okolicy zabiegowej np. wyprysk, łuszczyca pospolita,
- infekcja skóry w miejscu iniekcji preparatu,
- choroby nerwowo-mięśniowe np. miastenia gravis,
- uczulenie na składniki produktu,
- nierealistyczne oczekiwania,
- zespół złego postrzegania własnego ciała ( ang. Body dismorphic disorder - BDD’s).
Do najczęstszych powikłań pozabiegowych należą dolegliwości związane
z iniekcją botoksu, zaliczamy do nich: rumień, obrzęk, tkliwość w miejscu podania oraz ból głowy. Znacznie rzadziej występują skutki uboczne wywołane działaniem botuliny (opadnięcie powieki lub brwi, reakcje alergiczne, asymetria twarzy, niesatysfakcjonujący efekt).
U niewielkiej grupy osób (ok. 1%) może wystąpić wtórny brak reakcji na leczenie botoksem ( u pacjentów z wcześniejszą prawidłową reakcją) może on wynikać
z wielu czynników. Do których należą:
Zabieg z wykorzystaniem toksyny botulinowej budzi niekiedy wątpliwości, szczególnie wśród pacjentów decydujących się na iniekcję pierwszy raz, jednak wieloletnie doświadczenie oraz badania kliniczne potwierdzają jej wysokie bezpieczeństwo. Zachowanie protokołu zabiegowego pozwala na uzyskanie pożądanego efektu przy zminimalizowaniu ryzyka wystąpienia skutków ubocznych. Warto zwrócić uwagę na wysoki poziom satysfakcji wśród osób poddanych zabiegowi sięgający, który według niektórych analiz sięga powyżej 95%!
Fot. Dr. n. med. Paulina Kubasik wraz z dr. n. med. Sylwią Godlewską-Lipko specjalistką w dziedzinie dermatologii i wenerologii, ekspertem firmy Allergan
Literatura:
